مفاهیم ابتدایی اقتصادی، بازار آزاد، عرضه و تقاضا و چرخه تجاری
سلسله مباحث “سواد مالی”
اقتصاد چیست؟
بدون توجه به اینکه کجا زندگی می‌کنید، تحت تاثیر اقتصاد قرار دارید. اقتصاد به تمام فعالیت‌های مربوط به تولید و توزیع کالاها و خدمات در یک حوزه‌ی جغرافیایی یا یک کشور اشاره دارد. علم اقتصاد مطالعه این امر است که تصمیمات در سطح فردی و در سطح کلان جامعه چگونه اتخاذ می‌شوند.
مطالعه علم اقتصاد، با نام مطالعه منابع کمیاب نیز خوانده می‌شود، به این دلیل که نیازها و خواسته‌های افراد نامحدود هستند، در حالی که منابع محدود هستند. مثال‌هایی از منابع، شامل درآمد یک فرد یا مواد مورد نیاز برای تولید محصولات می‌شود. چون این منابع محدود هستند، افراد و کسب و کارها باید تصمیم بگیرند که کدام نیازها و خواسته‌ها را برآورده کنند.
همزمان که بررسی می‌کنید که مایل هستید چه شغلی را دنبال کنید و چگونه برای آینده مهیا شوید، باید اقتصاد را نیز در نظر بگیرید. اقتصاد بر درآمد، و درآمد بر تصمیماتی که می‌گیرید تاثیر می‌گذارند.
اقتصاد بر قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد
اکثر کشورهای دنیا، اقتصاد بازار دارند که مبتنی بر قوانین عرضه و تقاضا است. در اقتصاد بازار، قیمت یک قلم کالا در نقطه‌ای مشخص می‌شود که مصرف کننده مایل به پرداخت آن قیمت و فروشنده مایل به دریافت آن قیمت باشد. به عبارت دیگر، فروشندگان آنچه در تحمل بازار می‌باشد را به عنوان قیمت فروش در نظر می‌گیرند. تولید کنندگان مایل به افزایش سود هستند؛ مصرف کنندگان مایل به دریافت بالاترین ارزش از محل هر تومان خرج شده‌ی خود هستند. مقدار کالاها و خدماتی که تولید کنندگان قادرند عرضه کنند، عرضه نامیده می‌شود. تمایل و توانایی مصرف کنندگان برای خرید کالاها و خدمات، تقاضا نامیده می‌شود. وقتی تقاضا بیشتر از عرضه باشد، کسب و کارها می‌توانند قیمت بالاتری بابت محصولات خود مطالبه کنند. این قیمت‌ها بر تصمیمات مبنی بر خرید اقلام تاثیر می‌گذارد، چرا که منجر به مصرف درآمد شما می‌شود.
اقتصاد بر درآمد تأثیر می‌گذارد
وقتی اقتصاد در حال رشد باشد، افراد در حال خرید کالاها و خدمات می‌باشند. مشاغل ایجاد می‌شوند و کسب و کارها مشغول استخدام کارگر هستند. کارفرمایان تمایل بیشتری برای افزایش حقوق و پاداش به کارکنان نشان می‌دهند. یافتن و حفظ شغلی که امنیت مالی داشته باشد، ساده‌تر می‌باشد.
از سوی دیگر، وقتی اقتصاد در حال رکود باشد، افراد کالاها و خدمات کمتری می‌خرند. تقاضای کمتر برای خرید کالاها و خدمات می‌تواند به این معنی باشد که کسب و کارها در حال رشد نیستند. ممکن است کارگران از مشاغل خود اخراج شوند و احتمال کمتری وجود دارد که مشمول افزایش حقوق شوند. کارگران کمتری استخدام می‌شوند. پیدا کردن یک شغل که امنیت مالی فراهم کند و حفظ کردن آن مشکل می‌شود.
اگر تصمیم بگیرید در یک حوزه‌ی کاری فعالیت کنید که در حال رشد باشد و وارد شغلی شوید که تقاضای زیادی برای آن وجود دارد، قادر به کسب درآمد خوبی خواهید شد. پول کسب شده به شما اجازه می‌دهد نیازهای اولیه خود را تامین کنید و به اهداف خود دست یابید. با این حال، وقتی تقاضا برای کالاها و خدماتی که توسط کارفرمای شما تولید می‌شود، پایین باشد، ممکن است شغل شما با خطر روبرو شود. در مواجهه با این وضعیت، بعضی افراد تصمیم می‌گیرند مهارت‌های جدید و متفاوتی یاد بگیرند تا برای زمینه‌ی کاری جدیدی آماده شوند. این فرایند، بازآموزی نامیده می‌شود.
درک چگونگی تاثیرگذاری اقتصاد بر قیمت محصولات، بازار کار، و درآمد شما می‌تواند در اتخاذ تصمیمات مالی بهتر مفید باشد.
اقتصاد در عمل
اقتصاد در چرخه تجاری دارای مراحل مختلفی است. چرخه تجاری دوره‌های متناوب رشد و نزول در اقتصاد است. در گذر زمان، بالا و پایین‌های زیادی وجود دارند که قطعاً اتفاق می‌افتند. درک این امر که هر نقطه در این چرخه به چه معنی است و چگونگی مهیا شدن احتمالی شما و واکنش شما به این حالت ها، اهمیت دارد.
نمایه‌ی ۱-۲. ۱چهار مرحله چرخه تجاری را نشان می‌دهد: بازیابی (رشد)، اوج، رکود (نزول)، و فرود. طی دوره‌های بازیابی، اقتصاد در حال رشد است. افراد به این دلیل که خوش‌بین هستند و اوضاع خوبی دارند، مخارج خود را افزایش می‌دهند. کسب و کارها استخدام می‌کنند و شرکت‌ها در حال افزایش تولید محصولات خود هستند. این مرحله، زمانی است که علاوه بر خرج کردن، باید پس‌انداز نیز کرد.
فهم اینکه اقتصاد در چه زمانی به اوج خود رسیده است، یعنی زمانی که اقتصاد در قدرتمندترین وضعیت خود قرار دارد، مشکل است. در این دوره، قیمت‌ها به دلیل بالا بودن تقاضا، گران هستند.
وقتی افراد خرید خود را کاهش می‌دهند و قادر به پرداخت قیمت‌های گران نیستند، اقتصاد وارد دوره‌ی سرازیری می‌شود که رکود نام دارد. در دوره‌ی رکود، مشاغل از بین می‌روند، تولید کاهش می‌یابد، و افراد بدبین می‌شوند. با خرج کردن کمتر افراد، اقتصاد بیشتر نزول می‌کند. طی دوره‌ی نزول اقتصادی است که وجوه پس‌انداز شده طی دوره رشد، بالاترین قدرت خرید را فراهم می‌کند. به این دلیل که وجه نقد برای خرج کردن در اختیار دارید، ارزان ترین قیمت‌ها (بیشترین ارزش) را می‌توانید به خود اختصاص دهید.
وقتی به کف می‌رسید، که فرود نامیده می‌شود، اقتصاد تعطیل است. کسب و کارها به دلیل کاهش شدید در فروش، قادر به استخدام نیستند و افراد زیادی بیکار شده‌اند و قادر به ایفای تعهدات بدهی خود نمی‌باشند. فرود تا زمانی که افراد مجدداً شروع به مصرف کنند، کسب و کارها شروع به استخدام کارگران کنند و تولید کالاها روند افزایشی به خود گیرد، ادامه خواهد داشت.
باید بتوانید این امر که اقتصاد در کدام مرحله قرار دارد را تشخیص دهید، و این امر را تعیین کنید که اقتصاد در گام بعدی وارد چه مرحله‌ای می‌شود. تصمیمات شما به شما اجازه می‌دهد زمانی وجوه خود را مصرف کنید که بالاترین ارزش را از محل این مصرف کسب کنید و برای دوران نامناسب، پس‌انداز کنید.
سلسله مطالب “سواد مالی” را در وبلاگ گروه مالی و مدیریت سرمایه‌گذاری شریف دنبال نمایید.
نویسنده: “شاهین احمدی” دانش‌آموخته دانشگاه علامه طباطبایی
