معرفی روش مشارکت عمومی خصوصی
مشارکت عمومی-خصوصی چیست؟
روش مشارکت عمومی خصوصی “Public-Private Partnership” به معنی همکاری سازمانهای دولتی با بخش خصوصی در زمینه تأمین مالی، سازندگی و پروژههای دولتی از جمله شبکه حمل و نقل عمومی، پارکینگها، مراکز رفاهی و … میباشد. انجام پروژهها به صورت مشارکت عمومی-خصوصی باعث به ثمر رسیدن سریعتر پروژه میشود.
مشارکت عمومی خصوصی معمولا شامل معافیتهای گوناگون مالیاتی یا درآمدهای عملیاتی، حفاظت از بدهی یا مالکیت درصدی از بخش خصوصی میباشد. مشارکت عمومی خصوصی این اجازه را به بخش خصوصی میدهد تا در پروژههای بزرگ دولتی از جمله جادهسازی، پلسازی، بیمارستان و … همکاری داشته و دریافت سود کند. این نوع مشارکت زمانی ایدهآل است که تکنولوژی و اختراعات بخش خصوصی و امتیازات بخش عمومی با هم ترکیب شده تا پروژه در زمان مناسب و با بودجه مناسب تکمیل شود.
خطرات یا ریسک برای شرکت خصوصی شامل افزایش هزینه، نقص فنی و ناتوانی در برآورده کردن استانداردهای کیفیت است، در حالی که ریسک برای شرکای عمومی این است که ممکن است هزینههای استفاده توافق شده توسط شریک عمومی پشتیبانی نشود.
این مشارکت چگونه انجام میپذیرد؟
معمولا دولتها به دلیل این که معمولا بدهیهای سنگینی دارند، ممکن است که توانایی اختصاص بودجه مناسب برای انجام دادن پروژههای سنگین را دارا نباشد و از طرفی ممکن است که برای بخش خصوصی رسیدگی به ساخت و سازهای خود منفعت بیشتر ایجاد کند تا انجام دادن پروژههای دولتی که نقدینگی بعد از انجام پروژه واریز میشود.
معمولا قراردادهای مشارکتهای عمومی خصوصی مربوط به دوره زمانی ۲۵ تا ۳۵ ساله یا بیشتر میباشد که تزریق پول توسط بخش خصوصی به صورت جزءبهجزء است که البته این مبالغ به صورت قسط از طرف بخش خصوصی بازپرداخت میشود. در اینگونه پروژهها معمولا بخش خصوصی نقش طراح، مجری و تأمینکننده مالی پروژه را دارا میباشد. در حالی که بخش عمومی بیشتر نظارت بر انطباق با اهداف پروژه را به عهده دارد و ریسک پروژه بین دو بخش بر اساس توافق به نوعی تقسیم میشود.
مزایا و معایب مشارکت عمومی خصوصی
مشارکت عمومی-خصوصی برای هر دو بخش دارای سود و زیان است. برای مثال اختراعات و ابزار بخش خصوصی میتواند به بخش عمومی کمک کند تا پروژه به ثمر بشیند و از طرف دیگر بخش عمومی با ایجاد کردن پاداش و فرصت، نفعی را به بخش خصوصی میرساند درحالت کلی ایجاد بستر مناسب برای انجام دادن مشارکتهای خصوصی و عمومی باعث این موضوع میشود که حالت رقابتی ایجاد شده بین شرکت، به بهبود و بروزرسانی زیرساختها کمک کند.
از معایب انجام این گونه پروژهها میتواند این باشد که ممکن است بخش خصوصی نتواند به موقع یا با بودجه در نظر گرفته شده پروژه را در پروژههای سنگین مانند جادهسازی و ساختمانسازی تحویل دهد و از این رو ضرری سنگین را متحمل شود.