نحوه تأمین هزینه‌های تحصیل
سلسله مباحث “سواد مالی”
در این هفته، نحوه تأمین هزینه‌های تحصیل تبیین خواهند شد.
چگونه هزینه‌های دانشگاه و سایر هزینه‌های تحصیلاتی را پرداخت خواهید کرد؟
وقتی تصمیم می‌گیرید تا تحصیلات و آموزش را به شکل رسمی دنبال کنید، باید روش‌هایی برای پرداخت هزینه‌های مربوطه پیدا کنید. آیا خود شما یا والدین شما وجوه مورد نیاز را در اختیار دارند؟ آیا شرایط استفاده از کمک‌های مالی را دارا هستید؟ آیا قادر به دریافت بورسیه تحصیلی خواهید بود؟ آیا می‌توانید به شکل نیمه‌وقت و همزمان با دوره تحصیلی کار کنید تا وجوه مورد نیاز را کسب کنید؟ این گزینه‌ها در کنار سایر گزینه‌ها در اختیار شما خواهند بود.
کمک مالی
کمک مالی وجه نقد دریافت شده از یک منبع بیرونی است تا در پرداخت هزینه‌های تحصیل به شما کمک کند. کمک مالی از منابع مختلفی از قبیل منابع دولتی، بانک‌های محلی و استانداری‌ها پرداخت می‌شود. سازمان‌های مختلفی در سراسر کشور نیز این قبیل منابع را تامین می‌کنند. برای مثال، سازمان صدا و سیما، ممکن است اقدام به تامین مالی تحصیل تعدادی دانشجو در قالب دانشکده‌ی خبر کند یا سازمان انرژی اتمی ممکن است اقدام به کمک مالی جهت پرورش نیروهای نخبه‌ی فعال در صنعت انرژی اتمی کند؛ همچنین در گذشته وزارت اقتصاد اقدام به کمک مالی به دانشجویان در قالب بورس تحصیلی دانشکده‌ی اقتصادی می‌کرد و در نهایت فارغ‌التحصیلان این دانشگاه را به استخدام خود در می‌آورد.
کمک مالی اشکال مختلفی دارد که متداول ترین اشکال آنها در کشور ما، تامین مالی منابع لازم برای تحصیل در یک دانشگاه مورد حمایت یک سازمان یا وزارتخانه است.
وام‌ها
وام‌ها از منابع مختلفی در دسترس قرار می‌گیرند که وام‌دهندگان خصوصی و وام‌دهندگان دولتی از این جمله هستند. وام، پولی است که قرض می‌گیرید و باید همراه با بهره پرداخت کنید. بهره وجه نقد پرداخت شده بابت استفاده از وجوه قرض گرفته شده است. در صورتی که وام دانشجویی باشد، بهره همان پولی است که دانشجو علاوه بر مبالغ دریافت شده به وام دهنده بازپرداخت می‌کند.
وام تحصیلی ممکن است مشمول بهره یا بدون بهره باشد. وام تحصیلی بدون بهره وامی است که تا زمان فارغ‌التحصیلی یا ترک دانشگاه، ملزم به پرداخت بهره‌های آن نیستید. وام تحصیلی مشمول بهره، وامی است که از زمان اعطای وام، مشمول بهره می‌باشد. وام‌های دانشجویی کشور ما، در صورتی که تحت لوای صندوق رفاه دانشجویی اعطا شوند، بدون بهره هستند؛ اما سایر انواع وام‌ها مشمول بهره هستند.
بعضی وام‌دهندگان خصوصی از قبیل بانک‌ها و موسسات اعتباری، به دانشجویان وام می‌دهند. این وام‌ها، مشمول بهره هستند و نوعاً نرخ‌های بهره‌ی بالاتر از نرخ‌های بهره دولتی دارند. وام‌های بخش خصوصی، نیازمند اعتبار و وثایق مناسب می‌باشند. اگر درآمد شما به قدری بالا باشد که مشمول کمک دولتی نباشید، استفاده از وام‌های خصوصی یکی از گزینه‌های پیش روی شما می‌باشد. باید برای درخواست وام، فرم پر کنید و ضامن معتبر به همراه داشته باشید. همچنین باید اظهارنامه‌ی مالیاتی نیز تکمیل کنید.
بورس تحصیلی
بورس تحصیلی پولی است که بابت هزینه‌های تحصیل شما پرداخت می‌شود و نیازی به بازپرداخت آن توسط شما نیست. دولت در قالب تحصیل در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی، انواع بورس‌های تحصیلی را به دانشجویان ارائه می‌کند، که این اعطای بورس تحصیلی متناسب با شرایط تحصیلی و کاری دانشجو می‌باشد. بسیاری از دانشگاه‌های استانی اقدام به ارائه این نوع بورس تحصیلی می‌کنند.
برنامه‌های مطالعات کاری
دانشگاه‌های دولتی و خصوصی، از جمله دانشکده‌های فنی، برنامه‌های مطالعات کاری ارائه می‌کنند. این برنامه ها، وجوهی در اختیار دانشگاه‌های شرکت‌کننده در این برنامه فراهم می‌کنند تا حقوق نیمه‌وقتی به دانشجویان نیازمند پرداخت کنند. دانشجویانی که مشمول این برنامه‌ها هستند، قادرند در کمپ دانشگاه یا سایر مکان‌های دانشگاهی فعالیت کنند تا این وجوه را برگشت دهند. سود‌های حاصل از این برنامه ها، برای تهاتر با وام‌های دانشجویی یا کاهش میزان وامی که باید بازپرداخت شود به کار می‌روند. برای اینکه فرد مشمول این برنامه‌ها شود، باید الزامات درآمدی مربوطه را دارا باشد و مهارت‌های خاص مورد نیاز برای انجام وظایف محوله را در اختیار داشته باشد (این نوع برنامه‌ها در ایران به ندرت وجود دارند – مترجم).
ذخیره تحصیلات
ذخیره تحصیلات ذخیره‌ی وجه نقد تخصیص یافته به یک دانشجو برای کمک به پرداخت هزینه‌های تحصیلات است. بسیاری از موارد ذخیره‌ی تحصیلات برای دانشجویان دارای نمرات برتر یا مهارت‌های ورزشی بالا در نظر گرفته می‌شوند. سایر موارد از این دست متناسب با نیازها اعطا می‌شوند. ذخیره‌های تحصیلات از محل سازمان‌های محلی، استانی و ملی از جمله دولت تامین مالی می‌شوند. وجوه ناشی از این ذخیره‌ی تحصیلات مشمول مالیات نیستند و در صورتی که دانشجو تحصیلات را به پایان برساند، مشمول بازپرداخت نمی‌باشند. ذخیره‌ی تحصیلات دانشجو را ملزم به داشتن حداقل استانداردها از قبیل کسب یک نمره‌ی خاص می‌کند.
ذخیره‌ی تحصیلات اشکال مختلفی دارد. ذخیره‌ی بخشی از تحصیلات برای پرداخت نسبتی از هزینه‌های تحصیلات است در حالی که ذخیره‌ی کامل تحصیلات، تمام شهریه‌ی تحصیلی تا زمان اخذ مدرک را شامل می‌شود. برای یادگیری بیشتر راجع به ذخیره‌ی تحصیلات می‌توانید به دانشگاه‌های دنیا درخواست بدهید یا با مشاوران مربوطه صحبت کنید. اداره رفاه دانشگاه‌های داخل کشور نیز در این زمینه اطلاعات مناسبی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.
درخواست برای دریافت کمک مالی و ذخیره تحصیلات
وقتی برای دریافت کمک مالی یا ذخیره تحصیلات درخواست می‌دهید، از رهنمودهای زیر پیروی کنید:
- تمام جاهای خالی فرم را تکمیل کنید. در صورتی که اطلاعات یک بخش به شما مربوط نمی‌شود یا در دسترس نیست، از عبارت ک/ن یا کاربرد ندارد استفاده کنید.
- همیشه صادقانه به سوالات پاسخ دهید. اغراق نکنید یا اطلاعاتی ندهید که تصویر نادرستی از شما به نمایش می‌گذارد. اخلاقیات مجموعه‌ای از ارزش‌های اخلاقی مورد پذیرش افراد است. این واژه همچنین به مطالعه‌ی آنچه درست است اتلاق می‌شود. منصفانه و صادق بودن در مبادلات با سایرین، رفتار اخلاقی تلقی می‌شود.
- داده‌ها را به وضوح چاپ کنید. در صورت امکان، فرم مربوطه را روی رایانه‌ی خود بارگیری کنید و اطلاعات فرم را وارد کنید.
- قبل از ارسال فرم، آن را بازخوانی کنید. کنترل کنید که اشتباهی در فرم وجود نداشته باشد و اطمینان پیدا کنید که اطلاعات فرم روشن، کامل و درست می‌باشند.
کار کنید و پس‌انداز کنید
بعضی دانشجویان تصمیم می‌گیرند تا از تحصیلات فاصله گیرند و پول پس انداز کنند. آنها دانشگاه یا برنامه‌های آموزشی را چند سال بعد از پایان دبیرستان شروع می‌کنند. بعضی دانشجویان همزمان با انجام کارهای نیمه وقت، اقدام به تحصیل می‌کنند. سایرین به شکل تمام‌وقت کار می‌کنند و دوره‌های دانشگاهی نیمه‌وقت را شروع می‌کنند. این کار اغلب به معنی شرکت در کلاس‌های شبانه یا برخط است.
به پایان رساندن این مسیرها اندکی بیشتر به درازا می‌کشد. با این حال، مزیت این روش‌ها در این است که تجربه‌ی کاری انباشت شده دانشجو در زمان کار برای تحصیل، چیز ارزشمندی است. مزیت دیگر این روش برای دانشجویان این است که از ایجاد بدهی‌های هنگفت بابت تامین مالی شهریه‌ی تحصیلات ممانعت می‌کنند. متاسفانه، شرکت در دوره‌های تحصیلی نیمه وقت، فارغ التحصیلی را به تعویق می‌اندازد. این بدان معنی است که زمان بیشتری طول می‌کشد تا با مدرک تحصیلی وارد بازار کار شوند. همچنین به دلیل شرکت در دوره‌های دانشگاهی نیمه وقت، دانشجویان ممکن است فعالیت‌های دانشگاهی که بخشی از تجربه‌ی دانشگاه می‌باشد را از دست دهند.
سلسله مطالب “سواد مالی” را در وبلاگ گروه مالی و مدیریت سرمایه‌گذاری شریف دنبال نمایید.
نویسنده: “شاهین احمدی” دانش‌آموخته دانشگاه علامه طباطبایی
